Cùng với Sapa thì hiện nay Y Tý là một trong những địa điểm được “dân phượt” yêu thích, đặc biệt là những ai muốn săn mây cũng như ngắm nhìn khung cảnh núi rừng bao la Tây Bắc nước ta. Để có được một hành trình trải nghiệm thú vị tại vùng đất còn hoang sơ và đầy hùng vĩ này thì sẽ có nhiều kinh nghiệm du lịch Y Tý mà nhiều du khách cần biết. Nếu bạn cũng đang tìm một vài thông tin như đi Y Tý khi nào, đi đâu, ăn gì, ở đâu,… thì đừng bỏ qua bài chia sẻ dưới đây nhé.
Thời điểm lý tưởng để du lịch Y Tý
Nhờ có vị trí nằm ở độ cao hơn 2000m so với mực nước biển nên khí hậu Y Tý quanh năm mát mẻ và đặc biệt cũng khắc nghiệt hơn nhiều so với những xã khác trong huyện Bát Xát vào những tháng mùa đông. Nhiệt độ vào mùa đông ở Y Tý đôi khi thấp xuống dưới 0°C. Nên đó cũng là một trong những lý do giúp cho Y Tý trở thành địa điểm săn mây, săn tuyết được các du khách trẻ yêu thích. Nhìn chung thì bạn có thể ghé thăm Y Tý vào bất cứ thời điểm nào trong năm tùy theo sở thích. Nhưng theo kinh nghiệm du lịch Y Tý thì sẽ có một số thời điểm, một số mùa nổi bật khiến cho vùng đất này đẹp hơn và thu hút hơn. Đó là:
- Mùa hoa nở: vào cuối tháng 3 đến đầu tháng 4 là thời điểm những loài hoa bắt đầu khoe sắc. Những bông hoa đỗ quyên nở rực rỡ khiến rừng già Y Tý như là một bức tranh sinh động được điểm xuyến vô vàn sắc Xuân. Bên cạnh đó thì vẫn còn rất nhiều loài hoa khác nở vào mùa Xuân ở Y Tý.
- Mùa nước đổ: kéo dài từ tháng 5 tới tháng 6 và do cũng có vài thửa ruộng được người dân cày cấy sớm, cấy muộn tạo nên những gam màu đẹp mắt cho khu ruộng bậc thang. Như bạn cũng biết thì ruộng ở Y Tý nằm trải dài theo sườn đồi, triền núi hình vòng cung nên khi nước đổ ngập ruộng sẽ tạo thành một bức tranh vô cùng ấn tượng.
- Mùa lúa chín: tầm cuối tháng 8 đầu tháng 9 là khi lúa bắt đầu chín nên Y Tý Lào Cai trở nên đẹp mê hồn với màu vàng rực của lúa hòa cùng mùi thơm của hương lúa mới. Bên cạnh đó, những áng mây bồng bềnh bay lượn bên sườn núi còn điểm tô thêm cho sự tuyệt vời của khung cảnh mùa lúa chín này. Chắc chắn du khách sẽ có được nhiều tấm hình tuyệt đẹp khi du lịch Y Tý vào mùa lúa chín.
- Mùa săn mây: vào khoảng từ tháng 9 đến tháng 4 năm sau là mùa săn mây ở một số vùng núi cao Tây Bắc như là Sapa hay Y Tý. Du khách nhớ chú ý một số đặc điểm về thời tiết, như trời lạnh, đặc biệt vào ban đêm nhưng lại khô hanh thì là thời điểm mà bạn có thể đi săn mây được.
Cách di chuyển đến Y Tý
Để di chuyển đến Y Tý thì đầu tiên là du khách phải từ Hà Nội đi Lào Cai trước, sau đó mới tiếp tục cung đường phượt đến với Y Tý. Bởi vì đường sá ở Y Tý không quá thuận lợi nên không có phương tiện đi thẳng lên đó mà phải dừng tại Lào Cai rồi mới đi tiếp. Còn như bạn ở những nơi khác thì có thể ra Hà Nội trước hoặc đi thẳng đến Lào Cai cũng được tùy theo tỉnh thành của bạn.
Từ Hà Nội đi Lào Cai: Nếu muốn di chuyển đến Lào Cai thì du khách có thể chọn tàu hỏa hoặc xe khách giường nằm với thời gian di chuyển lần lượt là 8 tiếng và 5 tiếng khi xuất phát từ Hà Nội. Về giá vé thì xe khách Hà Nội – Lào Cai tầm 250.000 VND/vé, tàu hoả đi tuyến Hà Nội – Lào Cai thì tầm 400.000 VND/vé. Có thêm một kinh nghiệm du lịch Y Tý mà bạn nên tham khảo là hãy chọn các chuyến đi đêm từ Hà Nội để tới Lào Cai trong khung giờ buổi sáng. Sau đó tiếp tục đi Y Tý là phù hợp. Nhớ là đừng đến quá sớm hay quá trễ vì lúc đó trời tối, không thấy rõ đường để di chuyển và cũng không có gì để vui chơi.
Từ Lào Cai đi Y Tý: Tuy rằng chỉ nằm cách thành phố Lào Cai khoảng 80km nhưng mà thời gian di chuyển đến Y Tý lại khá lâu, tầm 5 tiếng – 6 tiếng. Trong đó thì phương tiện được du khách sử dụng phổ biến nhất đó là xe máy. Bạn có thể thuê xe máy khi đến Lào Cai hoặc gửi theo xe máy bằng đường tàu hỏa khi đi từ Hà Nội – Lào Cai. Có 2 cung đường phượt Y Tý để du khách tham khảo đó là:
- Đi đường Bát Xát – Y Tý: từ Lào Cai chạy hướng đến Bát Xát -> Trình Tường -> Lũng Pô -> A Mú Sung -> A Lù -> Ngải Thầu -> Y Tý. Trên cung đường này thì du khách có cơ hội ngắm nhìn cảnh vật tự nhiên tuyệt vời. Tuy nhiên vào mùa mưa thì đây lại là tuyến đường khá nguy hiểm, khó di chuyển bởi ảnh hưởng của sạt lở, lũ quét gây nên. Do đó bạn nhớ xem dự báo thời tiết trước để tránh đi những ngày mưa bão.
- Đi đường Sapa – Y Tý: từ Lào Cai đi Sapa -> Mường Hum -> Dền Sáng -> Y Tý. Tuyến đường này cũng khá khó đi do trên đường có đá dăm nhỏ nên cẩn thận, chạy xe từ từ khi di chuyển. Từ Sapa đi theo hướng đèo Ô Quy Hồ đến ngã 3 có biển chỉ Lai Châu và Bản Xèo thì rẽ phải đi theo hướng Bản Xèo khoảng 20km. Tiếp đến gặp một ngã 3 đi chợ Mường Hum thì rẽ trái đi về phía chợ. Chạy qua chợ Mường Hum sẽ thấy biển chỉ dẫn đi Y Tý, cứ tiếp tục đi thẳng đường DT 158 tầm 30km là tới Y Tý.
Những địa điểm tham quan hấp dẫn tại Y Tý
Nhắc đến vùng núi Tây Bắc thì ngoài Sapa đã quá nổi tiếng vẫn còn nhiều vùng đất tươi đẹp mà chúng ta chưa ghé thăm. Nếu bạn muốn tìm kiếm một nơi vừa hoang sơ, vừa hùng vĩ mà lại không quá xô bồ hay bị “du lịch hoá” nhiều quá thì Y Tý chính là gợi ý hoàn hảo. Ngoài việc trải nghiệm những hoạt động thú vị như săn mây, ngắm tuyết rơi,… thì vẫn còn rất nhiều địa điểm tham quan hấp dẫn tại Y Tý.
Mốc 92 Ngã ba Lũng Pô: Ngã 3 Lũng Pô chính là nơi giao nhau giữa sông Hồng và sông Lũng Pô chảy vào Việt Nam. Khi đứng ngay phía trên thượng nguồn sông Hồng, du khách sẽ thu gọn vào tầm mắt một bức tranh đồng lúa xanh tươi và bầu trời tuyệt đẹp. Ngoài cột mốc 92 thì còn có cột 96 (1) thuộc địa phận Việt Nam, mốc 92 (2) và mốc 92 (3) thuộc địa phận Trung Quốc. Để đến được điểm tham quan này cần di chuyển qua nhiều đèo núi khá quanh co nên bạn nhớ cẩn thận khi di chuyển trên cung đường này.
Núi Lảo Thẩn: Với những ai muốn “săn mây” trong chuyến du lịch Y Tý thì Lảo Thẩn chắc chắn là điểm đến không thể bỏ qua. Đỉnh núi Lảo Thẩn nằm ở độ cao 2.860 và được ví như nóc nhà của Y Tý. Là đỉnh núi xếp thứ 11 trong top những đỉnh núi cao nhất Việt Nam, đỉnh Lảo Thẩn tuy có độ cao ở mức trung bình nhưng trải nghiệm ngắm quang cảnh thiên nhiên cũng tuyệt vời không kém gì đỉnh Fansipan hay núi Bà Đen. Ngoài hoạt động săn mây, bạn cũng có thể cắm trại qua đêm tại núi Lảo Thẩn để cảm nhận hết vẻ đẹp thiên nhiên ban tặng nơi này và ngắm được ánh nắng xuyên qua làn mây rọi xuống cánh đồng tạo nên cảnh sắc cực kỳ thơ mộng khi bình minh.
Chợ phiên Y Tý: Đã đi Tây Bắc mà không tham gia hoạt động chợ phiên của người dân nơi đây thì quả là điều đáng tiếc. Chợ Phiên Y Tý thường diễn ra vào thứ 7 hàng tuần, là nơi để mọi người trao đổi hàng hóa cũng như là dịp để các cô gái, chàng trai và người đồng bào nơi đây diện những bộ trang phục đẹp nhất của mình. Ngoài những mặt hàng nông sản truyền thống, chợ phiên Y Tý còn rất nhiều mặt hàng như đồ tiêu dùng, hàng may mặc, đồ gia dụng,…. Không chỉ là cảnh mua bán thông thường mà đây còn là nét văn hoá truyền thống của người dân vùng cao.
Thung lũng Thề Pả: Nếu có dịp ghé thăm Y Tý vào mùa Thu thì du khách nhớ đến với thung lũng Thề Pả. Những ngày mùa Thu chính là thời điểm những thửa ruộng bậc thang bắt đầu chuyển từ màu xanh rì tươi mát sang màu vàng óng ánh trên vùng đất thênh thang của thung lũng Thề Pả. Du khách sẽ cảm nhận được sự bình yên, nhẹ nhàng khi nhìn thấy hình ảnh người dân dậy sớm ra đồng gặt lúa. Không chỉ là vẻ đẹp thiên nhiên mà đó còn là nét đẹp lao động, là cuộc sống của người dân nơi đây.
Ngải Thầu Thượng: Nằm ở độ cao hơn 2100 m so với mực nước biển, Ngải Thầu Thượng là thôn làng cao nhất nước Việt Nam ta. Đặt chân đến đây là bạn có thể cảm nhận được bầu trời gần với mình hơn và cảm giác hòa mình giữa khung cảnh thiên nhiên bao la. Ghé thăm Ngải Thầu Thượng, bất cứ du khách nào cũng bị thu hút bởi vẻ đẹp hoài cổ, hoang sơ của khu rừng tống quá sủ (tống quá sủ là những loài cây sống được qua mùa đông khắc nghiệt). Rừng tống quá sủ giống như một bức tường kiên cố che chắn gió bão cho làng dân tộc H’Mông cũng vừa tô điểm thêm cho vẻ đẹp vùng sơn cước. Vào những ngày nắng đẹp thì hàng cây tống quá sủ nhìn vô cùng năng động, tràn đầy sức sống.
Bên cạnh đó còn rất nhiều địa điểm tham quan khác để du khách khám phá trong hành trình du lịch Y Tý của mình, đó là: cầu Thiên Sinh, chợ Mường Hum, Dền Sáng, thôn Hồng Ngài, A Lù,…
Thưởng thức các món ăn đặc sản ở Y Tý
Những món ăn ở Y Tý đều tự tay người dân nuôi trồng và chế biến, từ nguyên liệu, gia vị cho đến phương thức nấu ăn. Vì thế để cảm nhận được nét riêng biệt của vùng núi cao này thì ẩm thực là một phần không thể bỏ qua. Có rất nhiều món ăn đặc sản ở Y Tý vô cùng hấp dẫn du khách gần xa, được nhiều người thích thú muốn được nếm thử khi đặt chân đến nơi đây.
Lợn cắp nách: Thịt lợn cắp nách là 1 trong những món ăn đặc sản của người địa phương nơi đây mà bất cứ du khách nào cũng muốn thưởng thức. Nguồn gốc của cái tên thú vị “lợn cắp nách” này đó là vì những con lợn này khá nhỏ nên người dân thường cắp vào nách để đem đi ra các khu chợ phiên bán. Thịt của loại lợn này rất ngon, không quá béo ngậy nên khi ăn sẽ không ngán. Có khá nhiều món ăn ngon được chế biến từ lợn cắp nách mà bạn có thể thử khi du lịch Y Tý như lợn quay, lợn nướng, lợn xào, lợn giả cầy,…
Nem măng đắng: Như chúng ta cũng biết thì măng đắng khá phổ biến ở vùng núi Tây Bắc, có thể dùng chế biến thành nhiều cách như măng luộc, xào, nấu canh,… Trong đó thì món ăn mới lạ, được lòng du khách nhất của người Y Tý món nem măng đắng. Để thay phần bánh đa (bánh tráng) thì dùng vỏ măng đắng để cuốn nem, còn phần nhân là măng với thịt gà, sau đó chiên chín vàng đều. Việc gói nem măng đắng đòi hỏi sự khéo léo, tỉ mỉ vì nếu không cẩn thận nhân bên trong sẽ bị rơi ra ngoài. Khi thưởng thức nem măng đắng thực khách sẽ cảm nhận được vị đắng của măng, vị ngọt của thịt gà. Không chỉ phần vỏ làm bằng vỏ măng đắng mà phần nhân còn là nhân thịt gà trộn chung măng, sẽ khác biệt với nem rán nhân thịt, nấm mèo,…thông thường.
Khẩu rang: Mới nhìn thoáng qua thì cứ tưởng là cốm Hà Nội nhưng không phải, khẩu rang là một trong những món ăn độc lạ của người dân Y Tý được làm từ những bông lúa nếp còn non với độ chín chỉ khoảng ⅔ lúa thông thường. Sau khi thu hoạch, lúa nếp được phơi dưới ánh nắng nhẹ để hạt lúa cứng lại và xát lấy phần gạo trắng bên trong. Khi đem phần gạo đó nấu chín sẽ cho ra thành phẩm món khẩu rang dẻo, dai, có mùi thơm đặc trưng và hương vị ngọt thanh. Để thưởng thức được món khẩu rang đúng chuẩn thì hãy đi du lịch Y Tý vào khoảng thời gian tầm tháng 9, tháng 10.
Cuốn sủi: Cuốn sủi vốn là món ăn của người Hoa và do sự buôn bán tấp nập ở khu vực biên giới nên món ăn này đã dần du nhập, trở thành món ăn phổ biến ở Lào Cai. Vì thế không chỉ ở Sapa mà khi ghé thăm Y Tý du khách vẫn có cơ hội thưởng thức món ăn đặc sản này. Cuốn sủi (hay còn gọi là phở khan) là món ăn được làm từ những sợi bánh phở mềm nhưng lại không có nhiều nước như phở mà chỉ có một chút nước sốt đặc sệt. Phía trên sẽ có thêm thịt heo cắt sợi, trứng luộc, thịt bò, khoai lang sợi chiên giòn, đậu phộng nhuyễn,… Cuối cùng sẽ chan ngập nước sốt được nấu đặc sền sệt vào tô cuốn sủi.
Bên cạnh đó vẫn còn khá nhiều món ăn ngon khác nữa mang hương vị núi rừng Tây Bắc mà du khách có thể tìm thấy tại vùng đất Y Tý như là thắng cố, thịt nướng, rau cải mèo, xôi ngũ sắc, gạo Séng Cù,…
Mua quà gì khi đi Y Tý
Trong những chuyến du lịch đến với các vùng đất mới, ngoài việc thăm thú những cảnh đẹp, tìm hiểu nền văn hoá địa phương hay thưởng thức các món ăn ngon thì mua quà lưu niệm, đồ ăn đặc sản cũng là điều được nhiều khách du lịch yêu thích. Vậy bạn đã biết là nên mua quà gì khi du lịch Y Tý chưa, sẽ có một số gợi ý dành cho bạn tham khảo.
Củ Hà Sin Cô: Củ Hà Sin Cô (còn được gọi là: củ sâm đất Hoàng Sin Cô) là một đặc sản ở Y Tý vô cùng nổi tiếng được nhiều người tìm mua. Loại sâm này có mùa thu hoạch vào giữa tháng 9 đến đầu tháng 12, tuy thời gian thu hoạch ngắn nhưng lại để được rất lâu. Củ Hà Sin Cô có vị ngọt thanh, tươi mát nên ngoài để ăn sống thì còn có thể đem chế biến thành nhiều món như: xào, nấu canh, làm nộm, trộn gỏi,… Nếu du khách nào muốn mua củ sâm đất này về làm quà thì nhớ để ở những nơi khô ráo, thoáng mát là được. Càng để lâu thì lớp vỏ sẽ khô dần, ruột càng đậm nước nên vị cũng đậm đà hơn.
Tương ớt Mường Khương: Tương ớt có lẽ vô cùng quen thuộc với chúng ta, ở đâu cũng có. Nhưng với những ai thích tương ớt thì nên thử loại tương ớt Mường Khương của người dân Y Tý. Theo nhận xét của nhiều du khách thì tương ớt Mường Khương là một loại tương ớt rất đặc biệt, hương vị của loại tương ớt này khá lạ miệng và rất khác với tương ớt thông thường. Ớt được sử dụng làm tương ớt Mường Khương là loại quả nhỏ, có độ cay vừa phải, thơm và không có sử dụng chất bảo quản. Du khách có thể mua về để chấm đồ nướng, đồ luộc, đồ chiên, mực nướng, thịt trâu gác bếp, nem chua,… đều ngon.
Bia Hà Nhì: Bia Hà Nhì được sản xuất thủ công kiểu truyền thống với các công đoạn cầu kì tạo nên loại bia mang đậm hương vị đặc trưng của vùng Y Tý. Được làm từ gạo nếp ruộng và men được chế biến từ nhiều loại cây rừng, bia Hà Nhì càng ủ càng lâu càng ngon cũng như khi uống không gây đau đầu. Sau khi gạo nếp phơi đủ nắng để cho hạt mẩy đều, có mùi thơm dịu thì đem đãi sạch, ngâm nước và đồ thành xôi. Sau khi xôi chín thì để nguội. Tiếp đến là lấy phần men được chế biến từ hạt cây rừng, giã nhỏ, trộn với bột gạo nếp và ủ vùi trong rơm. Khi xôi nguội thì rắc men vào, trộn đều rồi ủ kín trong hũ sành. Tầm 3 ngày sau, phần xôi đó sẽ lên men, tiết ra nước cốt trắng ngà và có hương thơm dịu, vị ngọt thanh.
Lạp xưởng lợn đen: Nếu thích ăn thịt lợn của người dân Y Tý mà bạn không thể mua đem về thì có thể chọn lạp xưởng lợn đen. Loại lạp xưởng này có nguyên liệu chính là thịt lợn đen, gồm cả thịt nạc với thịt mỡ nên vị khá ngon, mềm và không bị khô quá. Sau khi nhồi thịt vào thì đem phơi nắng khô lại và treo gác bếp để lạp xưởng săn lại, tỏa ra một mùi thơm. Là món ăn có thể bảo quản lâu được, lạp xưởng lợn đen được dùng làm nguyên liệu chế biến nhiều món ăn và bạn sẽ cảm nhận được vị ngọt bùi của thịt khi chỉ mới ăn miếng đầu tiên.
Nấm hương rừng Y Tý: Lại thêm một món đặc sản của vùng đất này mà du khách rất thích tìm mua trong chuyến du lịch Y Tý đó là nấm hương rừng Y Tý. Loại nấm hương rừng này chỉ xuất hiện vào khoảng tháng 4, tháng 5 – là thời gian mà nấm hương được đánh giá là ngon nhất và có mùi thơm. Người dân địa phương nơi đây sẽ lên núi để hái nấm và mang ra bán tại các ngôi chợ phiên. Để bảo quản lâu thì sẽ đem phơi khô, mặc dù nấm hương khi phơi khô thì kích thước khá nhỏ nhưng vẫn giữ được độ mềm và hương vị ngọt tự nhiên.
Kinh nghiệm du lịch Y Tý nên lưu trú ở đâu?
Theo kinh nghiệm du lịch Y Tý được chia sẻ thì bạn nên lưu ý là bởi còn khá hoang sơ, chưa quá phát triển nên dịch vụ lưu trú ở đây chủ yếu là homestay chứ không phải những khách sạn hiện đại. Tuy nhiên đó lại là điểm mạnh khiến khách du lịch vô cùng thích thú bởi bạn sẽ được hòa mình vào thiên nhiên, tận hưởng khung cảnh một cách chân thật nhất cũng như giao lưu với những người dân tộc sinh sống ở Y Tý một cách tự nhiên nhất. Dưới đây là một vài homestay ở Y Tý để du khách tham khảo, giá phòng cũng khá bình dân tầm 150.000 VND – 300.000 VND/đêm
- Homestay Xá Hà Nhì Y Tý: thôn Lao Chải, xã Y Tý, huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai, Việt Nam. Số điện thoại: 096 911 00 20
- Homestay Y Tý Clouds: thôn Mò Phú Chải, xã Y Tý, huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai, Việt Nam. Số điện thoại: 096 176 54 31
- Homestay Thảo Nguyên Xanh: xã Y Tý, huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai, Việt Nam. Số điện thoại: 098 506 75 68
- Homestay Y Tý Đại Ngàn: thôn Lao Chải, xã Y Tý, huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai, Việt Nam. Số điện thoại: 0866686388
- Y Tý Farmstay: thôn Mò Phú Chải, xã Y Tý, huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai, Việt Nam. Số điện thoại: 097 124 22 31
Nhờ vẻ đẹp hoang sơ, hùng vĩ và hoang dã nên Y Tý đã và đang thu hút được rất nhiều du khách ghé thăm, nhất là những bạn trẻ đam mê khám phá núi rừng. Trên đây là các kinh nghiệm du lịch Y Tý về những thông tin mà nhiều du khách cũng hay tìm kiếm trước mỗi chuyến đi. Mong rằng chúng sẽ hữu ích để giúp bạn có sự chuẩn bị cho chuyến hành trình sắp tới của mình đến với vùng núi cao này.