Hải Dương là vùng đất có truyền thống văn hiến lâu đời. Nơi đây là vùng đất cổ, xưa kia là phên dậu phía đông của kinh thành Thăng Long. Hải Dương còn lưu giữ nhiều di tích lịch sử, di tích của cách mạng gắn liền với nhiều chiến tích hào hùng của bao thế hệ dựng nước, giữ nước. Vì vậy, vùng đất này có nhiều danh thắng nổi tiếng, trong đó không thể không kể đến danh thắng Đền Cao An Lạc.
Lịch Sử
Khu di tích đền Cao (xã An Lạc, Chí Linh) không chỉ là công trình văn hóa mà còn là nơi giáo dục truyền thống yêu nước cho thế hệ trẻ ngày nay. Ngôi đền thờ phụng 5 vị tướng họ Vương có công trong cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống và tri ân đức vua Lê Đại Hành, thành hoàng làng Dương Tôn Linh. Đền Cao lưu giữ nhiều hiện trạng di tích, hàng năm nơi đây tổ chức nhiều sinh hoạt lễ hội, trong đó lễ hội đền Cao được xem là lễ hội tiêu biểu của tỉnh Hải Dương.
Ngôi đền thờ phùng Vương Đức Minh (ngài thăng hóa về trời đêm 24 giêng) tọa lạc tại đỉnh núi Thiên Bồng thuộc dãy núi Voi ở độ cao 30m2, xung quanh là rừng lim cổ thụ trăm năm tuổi. Tương truyền 5 anh em họ Cao, là người có công trong cuộc kháng chiến chống Tống, khi cả 5 người qua đời nhà vua nghe tin vô cùng thương xót các bậc quân thần có công lao với đất nước, liền sai quan triều đình về tận nơi làm lễ phúng viếng và phong mỹ tự cho 5 ngài:
- Vương Thị Đào là “ Đào hoa trinh thuận công chúa”
- Vương Thị Liễu là “ Liễu hoa linh ứng công chúa”.
- Vương Đức Minh là “ Thiên Bồng Đại tướng quân đại Vương”
- Vương Đức Xuân là “Dực thánh linh ứng đại vương”
- Vương Đức Hồng là “ Anh vũ dũng lược đại vương”.
Bên cạnh đền Cao, quần thể di tích còn gồm các đền như:
– Đền Vua: thờ vua Lê Đại Hành vị trí trên núi bàn cung toát lên vẻ linh thiêng và tôn nghiêm.
– Đền Bến Tràng: thờ Vương Đức Xuân nằm bên dòng Nguyệt Giang mềm mại, mang đậm màu sắc truyền thống và toát nên vẻ nghiêm cẩn.
– Đền Bến Cả: thờ Vương Đức Hồng – ngôi đền trần (không có mái che) đậm dấu uy nghiêm, đây là ngôi đền đặc biệt nhất trong hệ thống di tích đền thờ ở nước ta.
– Đền Cả: thờ cha mẹ của 5 đức thánh và 2 người con gái là Vương Thị Đào và Vương Thị Liễu.
Ngôi Đền Gắn Liền Với Nhiều Truyền Thuyết
Quần thể đền Cao hình thành và gìn giữ phát triển hơn 1000 năm nay. Quy mô các đền không lớn nhưng là nơi hội tụ linh khí đất trời. Các đền ở đây được xây dựng từ rất sớm, từ thời Tiền Lê, sau khi 5 vị tướng qua đời.
Trong thời nhà Nguyễn, ngôi đền được trung tu theo kiến trúc chữ Tam và được giữ nguyên hình trạng cho đến nay. Hệ thống cổ vật, đồ thờ tự có giá trị như bia, bát bửu, long đao, ngai còn được gìn giữ nguyên vẹn, tiêu biểu là các câu đối, các bức đại tự. Bên trong hậu cung còn lưu giữ các đạo sắc phong qua các triều vua.
Đền Cao trước đây rất nhỏ như một ngôi miếu, lại được rừng lim xanh tốt bao phủ. Người dân vì muốn gìn giữ đền khỏi sự tàn phá của quân xâm lược nên đặt ra lời nguyền giấu kín tung tích đền Cao: “Lịch sử đền Cao, biết không được nói, không biết không được hỏi”.
Kiến Trúc Đền Cao An Lạc
Đền Cao An Lạc cách đền Cả khoảng 500m về phía đông, ẩn mình trong cánh rừng lim cổ thụ tọa lạc trên đỉnh núi Thiên Bồng thuộc dãy núi Voi. Phía trước là dòng Nguyệt Giang mệm mại uốn lượn ôm trọn vùng đất này. Thế đất rồng cuộn hổ ngồi, đền Cao trầm mặc, linh thiên đã chứng kiến bao thăng trầm lịch sử của hơn 1000 năm với vô vàn biến cố dữ dội, với bom rơi đạn lạc và lòng người tan hợp theo thế sự xoay vần.
Đền Cao được xây dựng và thể kỉ thứ X (năm 981) và được trung tu nhiều lần. Kiến trúc hiện nay là từ thời Nguyễn theo kiểu chữ Đinh: 3 gian tiền tế, 2 gian trung từ, 1 gian hậu cung, mái ngói rêu phong, những đầu đao cong vút, trên mái là bức phù điêu lưỡng long chầu mặt trời.
Di tích đền Cao có đấu ấn riêng với 113 bậc gạch thả dài từ đỉnh núi xuống chân núi, sân đền có thờ voi đá, ngựa đá. Phía trước đền thế hổ chầu, voi phục của 99 ngon đồi bao quanh ngon Thiên Bồng như trải qua một không gian kì vĩ, tầng tầng lớp lớp… Trong đền còn gìn giữ nhiều đồ thờ thế tự có giá trị, những bức hoành phi, câu đối thể hiện công lao to lớn của các vị thánh được thờ phụng nơi đây.
Lễ Hội Ở Đền Cao
Lễ hội ở khu di tích Đền Cao trong những ngày diễn ra lễ hội gần như duy trì nguyên vẹn, nguyên bản so với những nghi lễ truyền thống xưa kia. Lễ hội tuân thủ nghiêm ngặt 4 nguyên tắc lớn của tế lễ: bày tỏ lòng thành kính với thần linh, dùng nến, nhang, âm thanh của trống chiêng, nhạc lễ, kính cẩn khi hành lễ, lúc cữ hành, các chấp sự chỉ dùng độc tác, không được phát ngôn. Phần hội có phần “nhạt” hơn phần lễ, điều đó cho thấy lễ hội ở đền Cao mang tính tâm linh nhiều hơn.
Lễ hội đền Cao diễn ra trong 3 ngày từ 22, 23, 24 tháng giêng hàng năm. Tuy nhiên, để đáp ứng nhu cầu khám phá của du khách thập phương, trong lễ hội đền Cao cần những người có khả năng thuyết minh và diễn giải những chứng tích liên quan đến các truyền thuyết và nguồn gốc tên một số địa danh. Như vậy sẽ giúp du khách hiểu hơn về lịch sử, các vị anh hùng dân tộc xưa kia.
Các bạn vừa xem bài viết Đền Cao An Lạc (Chí Linh, Hải Dương) Vẻ Đẹp Văn Hóa, Lịch Sử tại danh mục Miền Bắc tại Kinhnghiemdulich.com.vn. Xem thêm các bài viết du lịch Hải Dương dưới đây:
- Chùa Bình Lâu (Hải Dương) Vẻ Đẹp Cổ Kính & Linh Thiêng
- Chùa Thanh Mai (Hải Dương) Nét Đẹp Hữu Tình & Linh Thiêng
- Chùa Đống Cao (Chùa Sếu) Ở Hải Dương Linh Thiêng & Đẹp
- Chùa Côn Sơn – Ngôi Chùa Linh Thiêng Bậc Nhất Lịch Sử
Xem thêm danh sách các chùa ở Hải Dương nổi tiếng tại đây.
